1960       Onafhankelijkheid van Kameroun
           In Frans Kameroun word 1948 de Unie van mensen van Kameroun UVK l1
           opgezet o.l.v. Bouli, Baga en Assalé van Bamileke en Bassa en 1952
           pleiten Nyobé en Moumié voor onafhankelijkheid eerst in Parijs en
           dan voor VN waar ze wel gehoor krijgen wat weer leid tot Franse
           repressie in Kameroun waarop Moumié gewpend verzet organiseerd met
           steun van China 1955.
           Als de Fransen deze opstand neerslaan vluchten velen van UPC naar
           Brits Kameroun waarna Nyobe, Moumie, Ouandié en Kingué hun eisen
           voor onafhankelijkheid van Brits en Frans Kameroun gaan promoten in
           media en 1956 word het protectoraat van Kameroun opgeheven, 1958
           zijn er vrije verkiezingen die Kameroun Partij van Democraten KPD
           van Beti-Pahuin volk winnen, Nyobe word dan vermoord.
           De KPD gaat dan met Franse medewerking de onafhankelijkheid van
           Kameroun regelen voor 1 jan.1960, Moubie word dan vergiftigt door
           Franse geheime dienst als de Republiek Kameroun word uitgeroepen,
           eind 1961 regelt Moslim meerderheid in Brits Kamaroun aansluiting 
           bij Nigeria.
           Met verkiezingen word Kameroun Nationale Actie Beweging KNAB met 
           veel leden van UVK grootste partij, Assalé neemt als 1ste minister 
           de leiding naast Ahidjo (van Kameroun Unie KU) als president, het
           ondergedoken UVK verzet vervolgt zijn strijd tegen autokratisch 
           bewind, Ahidjo word na conflict met Assale vervangen door Tchoungui
           die 1ste minister is tot 1972.

           Onafhankijkheid Togo
           Togo raakt na Wereldoorlog verdeeld in oosten onder Frans bestuur
           van Frans Dahomy en westen onder Brits bestuur van Britse Goudkust
           en onder invloed van Goudkust organiseren Afrikaanse politici hier 
           al in jaren 30 het "Commitee van Togolese Eenheid" CTE en "Togolese
           Partij van Vooruitgang" TPV.
           De CTE is in het begin erg populair en als zij de verkiezingen voor
           wetgevende raad van 1952 verliezen van TPV trekken ze zich terug
           uit protest, na verkiezingen 1955 word Togo 'n autonomie Republiek 
           o.l.v. Grunitzky van TPV met algemene verkiezingen.
           Zij regelen met Frankrijk en VN hun onafhankelijkheid 27 apr.1960
           en verkiezingen dat jaar geven CTE o.l.v. Olympio directeur van
           Unilever in Afrika de leiding die een nieuwe grondwet opzet 1961
           waarbij de president autokratische macht krijgt over parlement en
           de TPV partij word verboden.
           De diktatuur van Olympio word beschermd door Ablode Sodjas militie
           tot 1963 het leger in opstand komt en Olympio uit de wegruimt, na
           legalisering van andere partijen Juvento, Unie Togolesen UT, de
           "Unie Démocratie van Volk van Togo" UDVT en Partij van Togolese
           Progressie PTP van Grunitzky volgen door vrije verkiezingen een
           parlement o.l.v. Grunitzky en Meatchi.
           In 1966 krijgt Grunitzky te maken met zware oppositie van UT en
           1967 word hij met nieuwe militaire coup van Eyadéma en Dadjo weer 
           afgezet die alle partijen weer verbieden de grondwet opheffen en
           1969 vormt Eyadema de Rally of the Togolese People RPT die onder 
           zijn leiding het bestuur oovernemen.

           Onafhankijkheid Soedan (aan de Niger)
           In het afgelegen woestijngebied Frans-Soedan waar alleen Franse
           forten staan die regio verdedigen tegen andere koloniale machten 
           of lokale stammen rustig houden word 1946 te Bamako met steun van
           communistische partij uit Frankrijk door Afrikaanse politici de
           pan Afrikaanse partij Verzameling Demokraten Afrika VDA gesticht
           o.l.v. Houphouët-Boigny van de Frans Ivoorkust.
           Doelstelling is onafhankelijkheid in federatie Frans west Afrika
           regelen en organiseren de oprichting van Afrikaanse politieke
           partijen in de verschillende deelstaten, vaak ook daarbuiten en
           eventueel ondergronds om het lokale volk te vertegenwoordigen en
           deelname aan het Europese bestuur.
           Als Frankrijk de Loi Cadre invoert 1956 neemt in Frans Soedan met
           vrije verkiezingen het Soedanese Blok (uit 1945) o.l.v. Keita de
           leiding in coalitie met Unie van Volken van Bandiagara o.l.v. 
           Konate en verklaren binnenlandse onafhankelijkheid van Soedan 1958
           Hierop word een federatie georganiseerd met de van Frankrijk
           onafhankelijk geworden Senegal, Dahomey en Upper Volta waaruit
           uiteindelijk met Senegal de Mali federatie komt en regelen 
           20 juni 1960 hun volledige onafhankelijkheid.
           Na een conflict trekt Senegal zich enkele maanden later echter
           terug uit federatie en word door Keita de Republiek Mali gesticht
           die alle banden met Frankrijk verbreekt en organiseerd een
           socialistische 1 partijstaat met nationalisatie van bedrijven
           maar de economie loopt eind jaren 60 terug vooral als er weer
           een Sahel droogte toeslaat.
           In 1969 word Keita dan afgezet met militaire coup van Traoré als
           de politiek in chaos verkeert en nog verschillende coup pogingen
           worden verijdelt terwijl de ernsige droogte aanduurt tot 1974
           waarop politieke repressie volgt en zijn beloftes van meerpartij
           stelsel worden uitgesteld.

           Onafhankijkheid Senegal
           Na revoluties 1848 besluit Frankrijk het Frans burgerrecht te geven
           aan alle inwoners van zijn kolonies Saint-Louis, Dakar, Gorée en
           Rufisque zij moeten wel het lokale Islamitisch recht afwijzen en
           krijgen dan de status Evolué, zij kunnen ook een (Afrikaanse)
           afgevaardige sturen naar het Frans parlement te Parijs, een post
           die 1852 echter wel afgeschaft werd.
           De vier kolonies worden na 1880 met regio zuidwestelijk van Senegal
           rivier georganiseerd in de kolonie Senegal en word de afgevaardigde
           in Parijs weer ingevoerd maar is dan op paar met gemengde ouders na
           meestal een Fransman en pas 1914 nemen met Diagne weer Afrikanen
           zitting in Parijs.
           De Franse Sectie van Arbeiders FSA organiseren dan Afrikaanse
           politici te Senegal in Senegalese Socialist Party PSS o.l.v.
           Guèye 1934, de Senegalees Democratisch Blok SDB o.l.v. Senghor 1948
           en Socialistische Beweging van Senegalese Unie SBSU 1956, het
           Frans bestuur regelt het algemeen kiesrecht 1955 en met eerste
           vrije verkiezingen 1956 neemt Senghor voor SDB de leiding.
           In 1957 regelt Senegal binnenlandse onafhankelijkheid en neemt deel
           aan Mali federatie met Soedan waarmee volledige onafhankelijkheid
           word verwezenlijkt 20 juni 1960 waarna een confict tussen beide
           uitbreekt en federatie word enkele maanden later opgeheven waarop
           in Senegal een regering o.l.v. Senghor en Dia volgt.
           Eind 1962 ontstaat een conflict tussen Senghor en Dia waarop Dia na
           mislukte coup verdwijnt in gevangenis en Sengor als president extra
           volmachten regelt en 1965 een 1 partijstaat, in jaren 60 duikt het
           verzet van Portugees Guinne in zuid Senegal waarop hier Portugese
           beschietingen en invallen volgen.

           Mali federatie
           Als 1957 Soedan en Senegal binnenlandse onafhankelijkheid krijgen
           organiseren ze met elkaar Mali federatie (met Frans Soedan) o.l.v.
           Keita uit Soedan en Dia van Senegal die volledige onafhankelijkheid
           organiseren maar als 1960 het onafhankelijkheid is geregeld met 
           Frankrijk verliezen Katholieke politici van Senegal het vertrouwen.
           Als politici in Mali 'n Moslim geleide regering willen samenstellen
           zoeken Senegalezen een uitweg waarop in Mali de noodtoestand word
           afgekondigt en Leger gemobiliseerd, de Senegalese politice regelen
           dan een beleg van Keita's huis door politie en status quo met leger
           en die Zomer scheidr Senegal zich af van de federatie.

1945-1960  Onafhankelijkheid van Dahomey
           In Frans Dahomey begint deelname van Afrikanen aan politiek met
           Maga als vertegenwoordiger van Bariba en andere vrije stammen in
           noorden terwijl Ahomadégbé-Tomêtin de Fon in zuidwesten en Apithy.
           Maga gaat de politiek in als raadgever van Atakora 1945 en word
           vice president van de Generale raad van Frans Dahomey 1947-1957 en
           organiseerd voor het noorden de Dahomey Democratische Beweging 1951
           met steun van Darboux 2 en word als 2de Dahomey vertegenwoordiger
           in Parijs gekozen waar hij zich bevriend met Senghor uit Senegal.
           Ahomadégbé-Tomêtin is een prins van koninkrijk Dahomey die tandarts
           word en lid van Dahomey Progressieve Unie UPD maar al snel zijn
           eigen partij Africas Volks Bloc AVB opzet 1946 waarmee hij een
           zetel in Generale raad verkrijgt en 1955 verbinden DPU en AVP tot
           de Dahomey Democratische Unie DDU.
           Apithy van Goun familie studeert economie in Frankrijk en zitting
           in Franse raden in Parijs en Dakar neemt hij deel aan 2de W.O.
           waarna hij bij terugkeer in Dahomey door priester Aupiais word
           overgehaald om deel te nemen aan Franse raad van Dahomey en Togo
           en word Generale procureur van Frans Dahomey 1947.
           Apithy word dan ook lid van UPD, later Vereniging Democraten Afrika
           VDA die hij ook snel verlaat, hij neemt zitting in Generale raad
           van Dahomey en die van Frans West Afrika, met Dunglas steun word
           hij ook 1ste Dahomey afgevaardigde in Parijs 1947, met steun van
           Zinsou sticht hij 1951  de Partij van Republiceinen van Dahomey PRD
           en wint de leiding van teritoriale raad met verkiezingen 1952.
           In jaren 50 staan DDB, 1957 hernoemt Rally van Dahomey Democraten
           RDD o.l.v. Maga, Partij van Republikeinen van Dahomey PRD o.l.v.
           Apithy en DDU o.l.v. Ahomadégbé-Tomêtin tegenover elkaar en met
           verkiezingen 1957 neemt de PRD met Maga de leiding en otganiseren
           de (autonome) Republiek Dahomey 1958.
           Met verkiezingen 1959 wint PRD de verkiezingen waarop aanhangers
           van DDU rellen beginnen waarbij zelfs hulp word gevraagt van Franse
           leger en na Houphouët-Boigny bemiddeling worden 18 stemmen verdeeld
           tussen PRD en DDU waarop Maga 1ste minister word en zij regelen
           1 aug.1960 de onafhankelijkheid o.l.v. president Maga.

           Onafhankelijkheid van Niger
           Het afgelegen woestijngebied achter Senegal is dan in Frans Soedan 
           en Zinder/Niger Militaire territorium verdeelt waar alleen Franse
           koloniale troepen in forten deze regio verdedigen tegen andere
           koloniale machten en samenwerking van lokale stammen in het noorden
           afdwingen en word bestuurt vanuit Bamako en Dakar.
           In 1910 word vergeefs geprobeert de stammen in noorden en oosten te
           onderwerpen terwijl in zuiden in de stad Zinder een eigen bestuur
           word georganiseerd en na de Wereldoorlog word zuidwestelijk deel
           afgescheiden als kolonie Frans Opper Volta 1919, bestuur verhuist 
           naar Niamey in 1929.
           In 1932 worden Tibesti bergen afgestaan aan Franse Tsjaad kolonie
           terwijl Opper Volta word verdeelt met Ivoorkust waarmee Dori en
           Fada N'gourma terugkeren naar Niger, in 2de W.O. kiest het Franse
           leger in Niger voor Vichy tot ze 1944 overlopen naar geallieerden,
           na 2de W.O. word burger-bestuur opgezet die militairen vervangen.
           In Nigerw word dan de Progressieve Partij van Niger (van Afrika 
           Demokratische Rally) PPN o.l.v. Diori en Bakary opgezet, in 1954 
           verlaat Bakary PPN en sticht Niger Handels Unie Bewegning NHUB,
           daarop word Unie van Niger Onafhankelijken en Sympathizanten UNIS 
           door Djerma leiders opgezet.
           Bakary hervormt NHUB tot SAWABA in 1956 als ook Niger een eigen 
           parlement krijgt waar echter PNN de leiding neemt en met steun 
           van Fransen verbied hij SAWABA waarna de onafhankelijkheid word
           geregelt 3 aug.1960 en Diori een 1 partijstaat organiserd.
           Met Diori en Hama word binnenlands bestuur van Hausa, Zarma-Sonrai
           Tuareg beschermt terwijl parlement door corruptie word beheerst 
           en Diori verijdelt een coup 1963 en ontkomt een aanslag 1965 met
           Franse steun, als er weinig hervorming plaatsvind veroorzaakt 
           een droogte eind jaren 60 grote nood terwijl SAWABA vanuit het
           buitenland nog steeds campagne voert.
           In jaren 70 weet Diori een functioneel parlement te organiseren 
           met Zarma-Sonrai, Songhai en Maouri van westen tot ongenoegen
           van de Haus in het oosten (bijna helft van inwoners) en 1974
           pleegt legerleider Kountché een coup en Diori verdwijnt in 
           gevangenis terwijl politieke gevangenen worden vrijgelaten.
           Er word een Hoogste Militaire Raad HMR opgezet o.l.v. Kountche
           die met noodtoestand regeren gaat om economisch herstel te
           organiseren om droogte en honger te stoppen waarvoor hij ook
           politieke banden legt met Arabische landen terwijl hij coup 
           pogingen '75 en '76 afslaat.
           Als de droogte afneemt 1975 keert de rust terug en 1981 worden
           de eerste burgers in HMR opgenomen waarmee een burger-regering 
           word georganiseerd o.l.v. Oumarou 1983 die als raadgevent orgaan 
           zal functioneren voor Kountche, 1984 keert de droogte terug en
           Nigeria sluit zijn grenzen.
           De ernst van de droogte maakt Niger afhankelijk van voedselhulp
           uit VS met wie banden worden versterkt, 1985 bekritiseerd Lybie
           de discriminatie van de Tuareg en volgen grens-incidenten waarna
           alle Tuaregs zonder paspoort het land worden uitgezet, Kountche
           word 1986 ziek en sterft 1987 aan hersenkanker.
           In 1987 volgt dan Saïbou die repressie opheft, Diori en Bakary 
           weer vrijlaat en nieuwe grondwet organiseerd 1989 met organisatie
           van Nationale Beweging van Ontwikkeling van  Samelving NBOS de
           enigst toegestane partij opzet maar word gevolgt door studenten 
           protesten en een Tuareg opstand in hin Tabaraden 1990.
           In 1991 is er dan een Nationale conferentie van politici die met
           internationale steun Saibou afzetten waarna Mamadou de leiding 
           van NBOS overneemt, persvrijheid invoert en met meerdere partijen
           word met verkiezingen 1993 Democratische en Sociale Conventie DSC
           o.l.v. Ousmane gekozen die een nieuw parlement opzetten.
           Begin 1995 word Ousmane herkozen en kiest Amadou leider van NBOS
           als 1ste minister maar als Ousmane in conflict raakt met parlement
           word de impasse gebroken door opnieuw een legercoup van legerleider
           Maïnassara (van Hausa volk) die grondwet per referendum verandert
           waarop dubieuze verkiezingen volgen 1996.
           Nationale Unie van Onafhankelijkheid voor Democratische Vernieuwing
           UNIRD partij van Maïnassara verliest echter wel de verkiezingen van
           Rally voor Democratie en Progressie o.l.v. Algabid maar Maïnassara
           word wel president waartegen veel oppositie groeit en als hij naar
           het buitenland wil vertrekken word hij gedood 1999.
           Hierna volgt coup van legerleider Wanké (ook van Hausa) en amnesty
           voor alle politieke gevangenen en gelijk vrije verkiezingen die
           eind dat jaar worden gewonnen door NBOS o.l.v. Mamadou 

           Onafhankelijkheid van Opper Volta
           Nadat Mossi koninkrijk word verslagen met verovering van Ouagadouga
           door Fransen 1986 word het verdeelt tussen Franse kolonies Niger en
           Ivoorkust maar na de Wereldoorlog kunnen Mossi hun eigen eenheid
           van Opper Volta organiseren binnen Frans West Afrika maar in de 
           crisis van jaren 30 word Opper Volta weer opgeheven.
           Na 2de W.O. voert Frankrijk het burgerrecht in al zijn kolonien 
           in met recht tot organiseren van politieke partijen die met vrije 
           verkiezingen kunnen deelnemen aan generale raad van gouverneur, 
           in 1946 word dan door de Mossi de Volta Unie VU o.l.v. Boni en
           Parti Démocratique Voltaïque PDV o.l.v. Barraud opgezet.
           Zij regelen weer een aparte staat Opper Volta 1947 waarna de VU
           splitst in Parti Social pour l'Émancipation des Masses Africaines  
           PEMSA o.l.v. Conombo en Guissou en de Populaire Beweging Africa PBA
           (MPA) o.l.v. Boni 1955 als Franse regering autonomie geeft aan zijn
           kolonies 1956, met verkiezingen dat jaar word Coulibaly (nam deel
           aan Franse regering 1946-51) 1ste minister voor VU.
           Na de dood van Coulibaly 1959 volgt Yaméogo (uit Franse koloniale
           administratie) voor VU en hij regelt onafhankelijkheid 5 aug.1960 
           als 1ste president, als goede vriend van Houphouët-Boigny probeert
           een personele Unie met Ivoorkust te organiseren waarop stakingen 
           Met coup 1966 word Yameogo afgezet door legerleider Lamizana waarna
           een grote droogte van de Sahara het land gaat teisteren en pas 1970
           word een nieuwe grondwet georganiseerd waarna burgerregering word
           opgezet onder diktatuur van Laminaza en 1977 word de grondwet weer
           hervormt en met vrije verkiezingen Laminaze gekozen tot president.
           Uiteindelijk word Laminaza afgezet door coup van legerleider Zerbo
           (hoofd geheime dienst) 1980 die een Militair Commite van Herstel
           voor Nationale Progress MCHNP opzet maar worden weer afgezet met de
           burgercoup 1982 van Ouédraogo die de "Raad van Populaire Redding"
           organiseerd maar na 1983 coup waarna 1ste minister Sankara word
           afgezet onder veel protest van o.a. Zongo en Lingani.
           Enkele maanden later word uiteindelijk Ouedraogo toch afgezet door
           coup van legerleider Compaoré die Sankara bevrijd en installeerd 
           als president die als Marxist en pan Afrikanist aankondigt om de
           corruptie en Franse inmenging te beeindigen en hernoemt Opper Volta
           tot Burkina Faso (Land van de Oprechten).

           Onafhankelijkheid van Mauritanie
           In het meest afgelegen woestijn gebied van Frans west Afrika ligt
           het Militair territorium Mauritanie, na 2de Wereldoorlog keert hier
           Daddah terug als enigste Mauritanier met Universiteits diploma en
           organiseerd de Maurtaanse Progressieve Unie MPU als Frankrijk ook
           hier burgerrechten en vrije politieke organisatie invoert.
           Zij wedijveren met Mauritaanse Verdags Partij MVP o.l.v. N'Diaye 
           die een zetel in Frans parlement winnen maar verliezen tegen MPU in
           Territoriale raad van Mauritanie 1951 die er 22 van 24 zetels wint
           en na regeling van autonomie 1956 winnen ze 33 van 34 zetels waarna
           Daddah de "Entente Mauritanienne" en "Bloc Démocratique du Gorgol" 
           partijen verenigt in Mauritaanse Hergroeperings Partij MHP.
           Na inperking oppositie wint de MHP de verkiezingen van 1959 waarna
           een anti-Franse sectie afscheidt in Nadha partij o.l.v. Miské die
           de MHP toch paar zetels afstaat en regelen de onafhankelijkheid in
           5 aug.1960, de Socialisten Unie van Mauritaanse Moslims o.l.v. 
           Kerkoub word dat jaar nogopgezet.
           Als president organiseerd Daddah een 1 partijstaat waarvoor alle
           partijen worden verenigt in Mauritaanse Volks Partij 1961 en
           hervormt de constitutie 1964 voor een autoritair bestuur waarna
           de Sahara droogte eind jaren 60 hard inslaat en word afhankelijk
           van Fransse voedselhulp gepaard met dalende IJzer prijs, het 
           belangrijkste export produkt.
           Na de droogte presenteerd Daddah zijn plannen voor een Islamitische
           Nationalistische, Centralistische Sociaal-Demokratie 1975 die vrij
           positief worden opgenomen maar Daddah word erg onpopulair als hij
           samenspant met Marokko tegen Polosario verzet in westerse Sahara
           die gesteund worden door Tuareg van Mauritanie terwijl zuidelijke
           Bantu bevolking geen rede zien tot inmenging.
           Als het Polosaria begint met succesvolle invallen in Mauritanie
           o.a. tegen IJzermijnen vind een legercoup plaats o.l.v. legerleider
           Salek 1978 die het Militair Committee voor Nationale Redding MCNR
           opzetten doe met Polosario vrede sluiten, Salek word 1979 al weer
           afgezet met coup van legerleider Haidalla en Bouceif.
           Zij organiseren Militair Committee voor Nationaal Herstel MCNH
           o.l.v. Louly en jan.1980 neemt Haidalla toch de leiding over van
           Louly en benoemt Bneijara tot 1ste minister na een maand vervangen
           door Taya, door Hatdalla word Sharia ingevoerd 1980, slavernij
           afgeschaft en meerpartijstaat georganiseerd.
           Als Hardalla 1983 een coup verijdelt word de Sharia ingetrokken en
           meerpartijstaat opgegeven waarop ook relaties Marokka en Lybie
           worden verbroken op beschuldiging van steun aan de coup, 1984 word
           Taya afgezet maar pleegt een paar maanden later een gelukte coup
           waarmee hij de leiding van MCNH overneemt en relaties met Marokko
           herstelt.
           Door Taya worden alle politieke gevangen vrijgelaten en organiseerd
           verkiezingen 1986 die hem hem kkiezen als president en organiseerd
           een meerpartijstelsel en met dubieuze verkiezingen 1991 wint zijn
           Partij van Republikeinen Democraten en Socialisten PRDS 60% van de
           stemmen en 1997 een ongeloofwaardige 90%.
           Onder zijn bewind begint repressie van de Bantu volken van zuiden
           die naar Mali en Senegal vertrekken en als hij in Golfcrisis steun
           betuigt aan VS volgt ook geweldadige repressie van Islamisten welke
           problemen toenemen als hij 1999 zich bevriend met Israel.
           In 2003 weet Taya een coup van Hanenna te voorkomen, die daarna
           verzet organiseerd tot 2004, en word nog eens herkozen met dubieuze
           verkiezingen 2003 als hij vele politici oppakt op verdenking van
           verschillende coup pogingen, exploitatie van olie voor de kust 
           beginnen dan een economische opleving.
           Uiteindelijk volgt echte coup 2005 o.l.v. Vall die Taya afzetten en
           'n Militaire Raad voor Rechtvaardigheid en Democratie MRRD opzetten
           en vervangen M'Bareck met Boubacar als 1ste minister en zij regelen
           verkiezingen 2007 die worden gewonnen door Abdallahi kandidaat van 
           MRRD, Coalitie krachten voor Democratie Verandering o.l.v. Daddah
           Boulkheir, Melainine en Hanenna is partij met meeste stemmen.
           Na erkenning van een tekort in de staatskas door problemen met 
           oliemaatschappijen na onstabiele politieke geschiedenis begint hij 
           besprekingen met Afrika Bevrijdings Krachten van Mauritania ABKM
           voor terugkeer van Bantu vluchtlingen in kampen vanaf 1989-91 in 
           Internationaal programma van HCR, Abdallahi organiseerd begin 2007
           zijn eigen "Nationale Pact voor Democratie en Ontwikkeling" Adil.
           Zomer 2008 word Abdallahi en 1ste minister Waghef door het leger 
           ontvoerd gevolgt door een aankondiging van machtwisseling door
           van legerleider Aziz een Nasserist van Oulad Bou Sbaa stam en
           benoemt Laghdaf tot 1ste minister met steun van Marokko en onder
           zware kritiek van VS en Arabie en Afrikaanse Unie.
           In 2009 volgen verkiezingen die door meeste partijen als fraude
           worden gezien waar Aziz ook aan meedoet met Unie voor de Republiek
           terwijl Mbare hem vervangt als president, uiteindelijk word Aziz
           dan ook gekozen tot president, herfst 2012 word Aziz voor een
           schotwond opgenomen onder berichten van een aanslag, Aziz zelf
           kondigt aan zich te hebben verwond in schiet ongeluk.              

1878       Britse Goudkust kolonie
           De Ashanti voeren 1807 met Hollandse steun de 1ste Ashanti oorlog
           tegen Fante federatie aan kust gesteunt door Britten die onbeslist
           eindigt waarna ze met de Ga van Accra 1807 nog een aanval op de
           kust voeren die door Fanti, Akyem en Akuapem word afgeslagen hoewel
           Ashanti de Britse en Hollandse forten bij Apam verovert.
           Als de Ashanti met nog een aanval 1816 de Akyem and Akuapem aan de
           kust verslaan komt ook de Britse African Company of Merchants hier
           onder nieuw bestuur maar 1921 heft Engeland de Compagnie op en zijn
           forten en factorijen komen onder leiding van MacCarthy gouverneur 
           van de Britse kroon in Sierra Leone.
           Onder de Ashanti verliezen Britse kooplieden veel voorrechten en
           Engeland onderneemt voor hen Ashanto oorlogen, de eerste 1832-1831
           voor autonomie van de Fante vanuit kaapkust, na enkele nederlagen
           kunnen ze de Ahanti met raket-aanval over de Pra River drijven maar
           in 2de oorlog van 1863 onderwerpen de Ashanti hen weer.
           In 1871 kopen Britten de Hollandse goudkust waarop de Ashanti deze 
           regio binnenvallen gevolgt door hyper modern Britse expeditie van
           Wolseley die met Maxim machine geweer 1873 de strijd aan gaat die
           door journalisten Stanley en Henty wereldkundig word gemaakt.
           De Ashanti worden verslagen 1874 waarop Britten het gebied tot de
           Tano rivier en Zwarte volta in het westen en tot de Togo bergen
           in het oosten onder een Brits protectoraat brengen tegen Duitsers
           achter Togo bergen of Franse expansie achter Tano rivier en 
           organiseren hier de Britse Goudkust kolonie.

1890-1914  Britse Nigeria kolonie
           In Niger rivier-delta leven Ijaw/Ijo, westelijk van de Lage Niger
           rivier ligt Yoruba land waaronder Oyo Rijk en Edo terwijl aan de
           rivier en oostelijk daarvan de Igbo leven tot en met groot deel 
           van de Benue (zij)rivier, zij volgen allen voorouder religies.
           Benoorden de bocht van de Niger naar westen en zijtak van Benue
           naar oosten leven Moslims in Sokoto Kalifaat van Fulbe en Hausa
           ver weg van de Europese handelaren die zich alleen aan de kust
           wagen bij de meeste export rond de monding van de Niger-delta,
           verborgen voor Europeanen door Mangrove woud. 
           Als Frankrijk 1795 en Engeland 1803 slavernij afschaffen geraken
           vele machtscentra aan lage Niger rivier in crisis zoals Benin
           en Onitsha westelijk van Niger maar ook oostelijk daarvan tot
           Adamaoua bergrug de Aro federatie met nog de centra Akwa Akpa
           en Arochukwu aan Calabar rivier die vaak overstappen op export 
           van palm-olie.
           In 1849 benoemt Engeland Beecroft gouverneur op Fernando Po voor
           Britse kooplieden van United Africa Company aan de kusten van de
           Golf van Benin en Biafra, het binnenland word dan verkent door
           protestante Kerk Missie Societeit KMS die stichtten bisdom Nigeria 
           o.l.v. Crowther in Yorubaland.
           Na expedities zoals Niger expedition 1841 van Laird 1854 en Baikie
           1857 die een Britse post opzetten in Lokoja, doorkruist Duitse
           geograaf Barth met quinine het oerwoud langs lage Niger rivier en
           ontdekt zijn monding 1860.
           In Lagos word na bombardement van Britse vloot koning Kosoko met
           Akitoye vervangen die de slavernij met Britse steun beeindigt hier
           en in de omgeving waar op den duur een Britse admistratie hier de
           Lagos kolonie organiseerd 1861 waarna het Niger Kust Protectoraat
           in Niger-delta Britse administratie regeld 1884.
           De Royal Niger Company word 1886 gesticht die snel overal in de
           regio binnen Mono rivier, Sokata zijrivier, Komadugu rivier en
           Adaouama bergen Britse protectoraten organiseerd met inheemse 
           bestuurders die 1900 in een algemeen zuidelijk protectoraat voor
           voorouder religies en noordelijk protectoraat voor Moslims.
           Gouverneur Lugard organiseerd hier dan indirect Brits bestuur met
           horde administrateurs die lokale inheemse bestuuders opzoeken voor
           controle en mededelingen van de gouverneur te doen, 1912-1914 word
           noord en zuid verenigt in Britse Nigeria kolonie waarbij scheiding
           tussen noorden en zuiden blijft.